INFO
Advertentie naar aanleiding van de overname van de Brand-brouwerij door Heineken
1989
Offsetdruk en viltstift op papier
h 74,3 x b 57,5 cm
Ja Freddy!
20 april 1989: de overname door Heineken van Koninklijke Bierbrouwerij Brand NV in Wijlre is een feit. De schokgolf gaat door heel Limburg, in de eerste plaats onder de 220 werknemers, maar ook in cafés is dit het gesprek van de dag. Niet zozeer vanwege mogelijk verlies van werkgelegenheid maar vooral uit vrees voor identiteitsverlies, van ‘Limburgs trots’.
Het is ook nogal wat: de Brand-brouwerij heeft lange tijd het predicaat ‘oudste van Nederland’ gevoerd. Dat de middeleeuwse herkomst inmiddels met succes is betwist – Brand bleek voortgekomen uit een 18de-eeuws familiebrouwhuis in Wijlre – doet daar niets aan af.
Tijdgenoten
In 1871 koopt Frederik Edmond Brand het bewuste familiebrouwhuis met tapperij om het voort te zetten als brouwerij De Kroon. Net als zijn tijdgenoot Gerard Adriaan Heineken, die zeven jaar eerder in Amsterdam brouwerij Den Hoybergh heeft overgenomen, is Brand geen brouwer van huis uit: Frederik is spoorwegingenieur. De merknaam Brand dateert van 1922, als de brouwerij wordt omgedoopt in ‘Brand’s bierbrouwerij “De Kroon”’. Met een flinke renovatie stomen de kleinzoons van Frederik Brand hun ‘Exportbrouwerij’ in 1930 klaar voor de toekomst en voorzien ze een groot deel van Zuid-Nederland van ambachtelijk gebrouwen pils.
Paradepaardje
Heineken heeft er bij de overname dan ook alle belang bij die tradities te respecteren. Per overeenkomst garandeert de nieuwe eigenaar personeelsuitbreiding én behoud van strategie en identiteit. Al snel blijkt het familiekarakter van Brand uitstekend bij dat van Heineken te passen. En het duurt niet lang of het merk Brand begint aan een ware revival tot ver buiten zijn geboortestreek: als ‘craft-paradepaardje’ van Heineken, inclusief een microbrouwerij voor speciaalbieren in de oude pastorie van Wijlre.
Droste-effect
Maar dat alles wist de Limburgse lezer van de ochtendkrant op 21 april 1989 nog niet. Om de gemoederen tot bedaren te brengen, plaatste Heineken drie weken later een paginagrote advertentie in de krant met de tekst ‘Gèt ut weer un bitteke?’ (Gaat het weer een beetje?). De eigenaar van een Maastrichts café hing dit exemplaar achter het raam met in viltstift het antwoord: ‘Ja Freddy’. Op de foto bij het aangehechte krantenberichtje fotografeert persfotograaf Harry Paping de advertentie ter plaatse, een grappig droste-effect.
Inmiddels had het nieuws de realiteit overigens alweer ingehaald en was Freddy (Alfred Henry) Heineken afgetreden als voorzitter van de raad van bestuur. De officiële overname van Brand werd dan ook getekend door zijn opvolger, Gé van Schaik.