Pas op je tellen!
De financiële administratie van Heineken is zo oud als de brouwerij zelf. Ten tijde van de oprichting van de vestigingen in Amsterdam (1864) en Rotterdam (1873) krijgt het personeel cash uitbetaald, in loonzakjes. Alle uitgaven voor de brouwerij noteren de kassiers minutieus in kasboeken. Evenals de inkomsten in contanten, die moeten worden geteld, genoteerd, opgeborgen in de kluis of afgevoerd naar de bank.
Berekeningen maken de financieel medewerkers dan nog met telramen, rekenlinialen, potlood en kladpapier. Ook de administratie en uitbetaling van het door Henry Pierre Heineken gestichte premievrije Pensioenfonds (1923) en Steunfonds voor werknemers met financiële problemen verloopt handmatig, met baar geld.
Vrouwelijk werk
In datzelfde jaar 1923 voltrekt zich in Nederland een belangrijke ontwikkeling richting cash-loos betalingsverkeer: de Postcheque- en Girodienst - opgericht in 1918 en direct verbonden met de postdienst PTT - zet een grote mechaniseringsoperatie op touw. Doel is de administratie van girorekeningen te centraliseren en via ‘ponskaarten’ te mechaniseren. Kantoren vol datatypistes voeren het werk uit; volgens de leiding werken vrouwen veel efficiënter dan mannen. Dat is opmerkelijk in een tijd waarin de overheid vrouwen na hun huwelijk wettelijk verplicht om te stoppen met werken. Overigens houdt Heineken zich daar evenmin aan, getuige diverse (binnen het bedrijf) getrouwde medewerksters bij de boekhouding van de Rotterdamse vestiging.
Telmachine
Het mechaniseringsproject van de PCGD verloopt moeizaam en ook na de Tweede Wereldoorlog vinden in Nederland talloze transacties nog plaats in papieren bankbiljetten en muntgeld. Wel wordt het werk in de jaren 50 makkelijker door de komst van (betaalbare) mechanische rekenmachines, waarmee je kunt optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen.
Deze groene telmachine van het merk Walther is afkomstig uit de Heineken-burelen. Daar moet het apparaat een grote steun zijn geweest voor het boekhoudpersoneel - Heineken was inmiddels uitgegroeid tot grootste brouwerij van Nederland met een exporttak en drie vestigingen in Amsterdam, Rotterdam en Den Bosch.