Handwerk
Deze handkroonkurkmachine vertelt het verhaal van de bierbottelarij. In het begin bottelen brouwerijen op kleine schaal vooral voor de export - zoals bij Heineken Rotterdam, waar het gepasteuriseerde flessenbier vanaf 1875 via de nabijgelegen haven richting buitenlandse afnemers gaat.
Flessenbier is een duur product, want ook met de professionele installatie van de brouwerij is bottelen een arbeidsintensief proces met een lage productiesnelheid. Om die reden laat brouwmeester Wilhelm Feltmann van Heineken’s Bierbrouwerij Maatschappij (HBM) alleen flessen pasteuriseren voor de verre export.
Met de hand
Dankzij de Franse uitvinding van de glasblaasmachine in 1894 wordt de productie van flessenbier in Europa steeds goedkoper. Brouwers HBM en De Amstel leveren hun bier en etiketten aan hun agenten door heel Nederland, vaak slijterijen maar ook wel cafés, die het bier in flessen doen, etiketten erop plakken en distribueren. Daarbij gebruiken ze eenvoudige mechanische apparaten als de Revolver-bottelmachine en ongetwijfeld ook deze kroonkurkmachine.
Flessenmarkt
In 1931 introduceren zowel Heineken als Amstel ook flessenbier op de binnenlandse markt - met name voor de horeca, waar bier nog altijd uit fusten wordt geschonken. Klanten van (grand-)cafés kunnen voortaan kiezen uit een flink assortiment op fles. Datzelfde jaar gaat de nieuwe bottelarij van De Amstel in bedrijf. En na gedegen vooronderzoek breidt de exportbottelarij bij Heineken Rotterdam uit met een machine die maar liefst 7200 flessen per uur kan vullen.
Dat is dan meteen een oplossing voor de onvrede over de zelfbottelende agenten, die het niet altijd even nauw nemen met de hygiëne. Zelfgebotteld bier is bovendien beperkt houdbaar, want vrijwel niemand heeft een eigen pasteuriseermachine.
Boos om bottelloon
Maar: nu de bieragenten niet meer hoeven te bottelen, lopen ze hun ‘bottelloon’ mis. Dat zet kwaad bloed. HBM houdt haar agenten tevreden door hen in te zetten als distributeurs, maar veel agenten van De Amstel zijn woedend en sommigen stoppen zelfs als verkooppunt van Amstel-bier. De Amstel-directie zit er niet zo mee: zij leveren het meeste flessenbier direct aan de horeca. Thuisconsumptie bestaat in die tijd nog nauwelijks; alleen voor een verjaardag wil de Nederlandse huisvrouw weleens een paar flesjes bier bij de slijter halen.
