Roeptoeteren
Tijdens EK’s en WK’s zorgen de Nederlandse voetbalfans al sinds jaar en dag voor een vrolijke oranje noot op de tribunes. En dat niet alleen: om hun toejuiching of afkeuring kracht bij te zetten, brengen ze zoveel mogelijk lawaai-instrumenten mee. En bier, véél bier. Gewoonten gevolgd door fans voor de televisie, waar Heineken van oudsher op inspeelt met ludieke cadeautjes of prijzen bij aankoop van een krat bier.
Deze luidsprekerhoed is zo’n prijs, in het kader van het Europees Kampioenschap van 2004 in Portugal. Deelnemers aan de winactie moeten Heineken melden op welke manier zij het toernooi zullen gaan volgen. De origineelste inzendingen winnen onder andere zo’n hoed annex luidspreker. Gelukkigen kunnen daarmee voor de tv thuis of in het café het Nederlands elftal aanmoedigen, als dat op 15 juni de eerste wedstrijd speelt.
Oranje-gekte
Zo neemt in Nederland van tijd tot tijd de oranjegekte de overhand en daar wordt vanuit het buitenland met verbazing naar gekeken. Hele straten krijgen een monochrome make-over en zelfs grootgrutter Albert Heijn verkleurt tijdelijk van blauw naar oranje. Velen herinneren zich ongetwijfeld het fenomeen ‘wuppie’, maar vooral het doordringende geluid van de vuvuzela – beide bekend van het WK 2010 in Zuid-Afrika – zal veel ouders nog vers in het geheugen liggen. Daarbij stak de voorganger, de Trom-Pet van het EK 2008, maar bleekjes af.
Koningsgezind
Je zou bijna vergeten dat die obsessie met oranje niet uit de sport stamt, maar uit het koningshuis. In de 16de eeuw trouwde een Duitse voorouder van de huidige koning Willem-Alexander, Hendrik III van Nassau, in Breda met Claudia van Châlon. Zij kregen daarmee het Franse prinsdom Orange in bezit, samen met de erfelijke titel ‘Prins van Orange’, in Nederland verbasterd tot Oranje. Maar het collectieve oranjegevoel komt pas goed op gang nadat in 1814 de eerste koning van Nederland, Willem I, op de troon komt. Voortaan staat de kleur gelijk aan koningsgezind nationalisme.
Nationale trots
Als in 1905 het eerste Nederlands elftal tegen België speelt, is het tenue nog wit met een rood-wit-blauwe band. Twee jaar later winnen de ‘oranje-mannen’ met 3-1 de wedstrijd tegen de Zuiderburen in ‘het nieuwe nationale costuum, oranje shirt en witte broek.’ De echte Oranje-koorts barst los als Nederland in 1988 het EK wint. Heineken sluit aan op de immense nationale trots met een oranje krantenadvertentie die je kunt vouwen tot een papieren muts: het begin van een lange reeks voetbal-gadgets van het brouwerijconcern, waarvan boegbeeld Freddy Heineken zich in 1989 bekroond weet met een koninklijke onderscheiding en dat vijf jaar later de officiële sponsor wordt van het UEFA Champions League-toernooi. Maar Heineken is niet de enige met sportieve aspiraties.
Met hoed geen toegang
Zo is de Deense brouwerij Carlsberg in 2004 officiële sponsor van het EK in Portugal, waardoor Nederlandse fans met hun Heineken-Toeterhoed bij een aantal wedstrijden het stadion niet in mogen. Als Heineken daarop tijdens het WK in Duitsland als ‘Hollands geheim wapen’ de Jagershoed lanceert, staat concurrent Bavaria klaar met de ‘Leeuwenhosen’. Uit het kort geding dat Heineken aanspant, blijkt dat Bavaria de actie vrij mag voeren – mits het de oranje broek niet binnen tien kilometer van de stadions verkoopt.
